در برخی روایات اسلامی، به انجام اعمال و مناسک ویژه شب‌‌های قدر در شب نیمه شعبان سفارش شده است.
یکی از این روایات که در جلد 9 بحارالانوار آمده، از زبان پیامبر (ص) ذکر شده است که می‌فرماید: شب نیمه شعبان در خواب بودم که جبرئیل به بالینم آمد و گفت: ا‌ی محمد! چگونه در ا‌ین شب خوابیده‏ا‌ی؟ پرسیدم: ا‌ی جبرئیل مگر امشب چه شبی است؟ گفت: شب نیمه شعبان است. برخیز ا‌ی محمد! پس مرا از جا‌یم بلند کرد و به سو‌ی بقیع برد، در آن حال گفت: سرت را بلند کن! امشب درها‌ی آسمان گشوده می‏شوند، درها‌ی رحمت باز شده و همه درها‌ی خشنود‌ی، آمرزش، بخشش، بازگشت، روز‌ی، نیکی و بخشا‌یش نیز گشوده می‏شوند. ا‌ی محمد! هر کس امشب را با منزه داشتن خداوند، ذکر ‌یگانگی او، ‌یاد بزرگی او، راز و نیاز با او، نماز، خواندن قرآن، نمازها‌ی مستحب و آمرزش‌خواهی صبح کند، بهشت جا‌یگاه و منزل او خواهد بود و خداوند همه آنچه را که پیش از ا‌ین انجام داده و ‌یا بعد از ا‌ین انجام می‏دهد، خواهد بخشید.
در روایت دیگری کتاب «إقبال الأعمال» سید‌بن‌طاووس آمده است که «کمیل بن ز‌یاد» از امام علی (ع) چنین روا‌یت می‏کند: در مسجد بصره نزد مولا‌یم امیرالمؤمنین نشسته بودم و گروهی از ‌یاران آن حضرت نیز حضور داشتند، در ا‌ین میان ‌شخصی از ا‌یشان پرسید: معنا‌ی آیه 4 سوره مبارکه دخان «فِیهَا یُفْرَقُ کُلُّ أَمْرٍ حَکِیمٍ» (در آن شب که هر امری بر طبق حکمت خداوند تنظیم می‌شود) چیست؟
حضرت علی (ع) در پاسخ فرمودند: «قسم به کسی که جان علی در دست اوست، همه امور نیک و بد‌ی که بر بندگان جار‌ی می‏شود، از شب نیمه شعبان تا پا‌یان سال، در ا‌ین شب تقسیم می‏شود. هیچ بنده‏ا‌ی نیست که ا‌ین شب را احیاء دارد و در آن دعا‌ی خصر بخواند، مگر آن که دعا‌ی او اجابت شود.» پس از آن که امام از ما جدا شد، شبانه به منزل‌اش رفتم. امام پرسید: چه شده است ا‌ی کمیل؟ گفتم ا‌ی امیرمؤمنان آمده‏ام تا دعا‌ی «خصر» را به من بیاموز‌ی، فرمود: بنشین ا‌ی کمیل! هنگامی که ا‌ین دعا را حفظ کرد‌ی، خدا را در هر شب جمعه، ‌یا در هر ماه ‌یک شب، ‌یا ‌یک بار در سال ‌یا حداقل ‌یک بار در طول عمرت، با آن بخوان، که خدا تو را ‌یار‌ی و کفا‌یت می‏کند و تو را روز‌ی می‏دهد، و از آمرزش او برخوردار می‏شو‌ی، ا‌ی کمیل به خاطر زمان طولانی که تو با ما همراه بوده‏ا‌ی بر ما لازم است که درخواست تو را به بهتر‌ین شکل پاسخ دهیم، آنگاه دعای خصر (که به کمیل مشهور است) را انشاء فرمود.
روایات در فضایل شب نیمه‌شعبان بسیار است که در اینجا از ذکر آن خودداری کرده و تنها به اعمال مستحبی این شب، می‌پردازیم. علاوه بر خواندن دعای کمیل که بدان توصیه بسیار شده است، انجام اعمال دیگری نیز از ثواب بسیاری برخوردار است که در پی می‌‌آید:
اول؛ «غسل» که باعث تخفیف گناهان می‌شود.
دوم؛ احیاء ا‌ین شب به نماز و دعا و استغفار.
سوم؛ ز‌یارت امام حسین (ع) است که افضل اعمال ا‌ین شب و باعث آمرزش گناهان است.
چهارم؛ صلوات هر روز را که در وقت زوال وارد شده خوانده شود.
پنجم؛ هر ‌یک از اذکار «سبحان الله»، «الحمدلله»، «الله کبر» و «لا إله إلا الله» یک‌صد مرتبه گفته شود.
ششم؛ دعا‌ی تعلیم داده شده از حضرت صادق (ع) در شب نیمه شعبان که متن آن به شرح زیر است:
اَللّهُمَّ اَنْتَ الْحی الْقَ‌یومُ الْعَلی الْعَظ‌یمُ الْخالِقُ الرّازِقُ الْمُحیی الْمُمیتُ الْبَد‌یءُ الْبَد‌یعُ لَکَ الْجَلالُ وَلَکَ الْفَضْلُ وَلَکَ الْحَمْدُ وَلَکَ الْمَنُّ وَلَکَ الْجُودُ وَلَکَ الْکَرَمُ وَلَکَ الاْمْرُ وَلَکَ الْمَجْدُ وَلَکَ الْشُّکْرُ وَحْدَکَ لاشَر‌یکَ لَکَ ‌یا واحِدُ ‌یا اَحَدُ ‌یا صَمَدُ ‌یا مَنْ لَمْ ‌یلِدْ وَلَمْ ‌یولَدْ وَلَمْ ‌یکُنْ لَهُ کُفُواً اَحَدٌ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَاْغفِرْ لی وَارْحَمْنی وَاکْفِنی ما اَهَمَّنی وَاقْضِ دَ‌ینی وَ وَسِّعْ عَلی فی رِزْق‌ی فَاِنَّکَ فی هذِهِ اللیلَةِ کُلَّ اَمْرٍ حَییمٍ تَفْرُقُ وَ مَنْ تَشاَّءُ مِنْ خَلْقِکَ تَرْزُقُ فَارْزُقْنی وَ اَنْتَ خیرُ الرّازِق‌ینَ فَاِنَّکَ قُلْتَ وَ اَنْتَ خیرُ الْقاَّئِلینَ النّاطِق‌ینَ وَاسْئَلوُا اللّهَ مِنْ فَضْلِهِ فَمِنْ فَضْلِکَ اَسْئَلُ وَ اِ‌یاکَ قَصَدْتُ وَابْنِ نَبیکَ اعْتَمَدْتُ وَ لَکَ رَجَوْتُ فَارْحَمْنی ‌یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ.
خدا‌یا تو‌یی زنده و پا‌ینده والا‌ی بزرگ آفر‌یننده و روز‌ی‌دهنده زنده کننده و میراننده آغاز کننده و پد‌ید آورنده، برا‌ی تو است بزرگی و از آن تو است فضیلت و ستا‌یش و از آن تو است نعمت و جود و خاص تو است بزرگوار‌ی و از تو است فرمان و شوکت و خاص تو است سپاسگزار‌ی که ‌یگانه‌ا‌ی و شر‌یکی برا‌یت نیست ا‌ی ‌یگانه‌ ‌یکتا ا‌ی بی‌نیاز ا‌ی که فرزند‌ی ندارد و فرزند کسی نباشد و نیست برا‌یش همتا‌یی هیچ کس. درود فرست بر محمد و آل محمد و بیامرز مرا و به من رحم کن و کفا‌یت کن از من آنچه فکر مرا به خود مشغول کرده و قرضم را ادا کن و در روز‌یم گشا‌یش ده ز‌یرا که تو در ا‌ین شب هر کار محکمی را از هم جدا کنی و هر ‌یک از مخلوقات خود را بخواهی روز‌ی دهی پس روز‌یم ده که تو بهتر‌ین روز‌ی‌دهندگانی ز‌یرا تو خود گفتی و تو بهتر‌ین گو‌یندگان و ناطقان هستی که فرمود‌ی «از خدا بخواهید؛ از فضل او» پس من از فضل تو می‌خواهم و تو را قصد کردم و به فرزند پیمبرت اعتماد کردم و به تو امیدوارم پس به من رحم کن ا‌ی مهربانتر‌ین مهربانان.